اطلاعات روز: سازمان ملل متحد از افرایش بیجاشدگان داخلی در اثر جنگ در افغانستان ابراز نگرانی نموده و می‌گوید در ده ماه اول سال جاری میلادی ۲۳۲ هزار تن بیجا شده‌اند و اگر جنگ به همین شدت دوام کند، ممکن است شمار بیجاشدگان در افغانستان به ۴۰۰ هزار نفر برسد.
این نهاد خواستار توجه و تامین پول بیشتر برای کمک به بیجاشدگان داخلی در کشور شده و می‌گوید موج آوارگان داخلی و مهاجرانی که به کشور عودت می‌کنند، نیازمند کمک‌های بیشتر اند.
چالوکا بیانی، گزارش‌گر ویژه‌ی سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر بیجاشدگان در پایان ماموریت ده روزه‌ی خود به روز پنج‌شنبه، ۲۹ میزان، در یک نشست خبری گفت ۵۶ درصد این بیجاشدگان را کودکان تشکیل می‌دهند.
آقای بیانی که در جریان سفر خود از کابل، هرات و مزار شریف دیدن نموده است، افزود که وضعیت بیجاشدگان در افغانستان به دلیل جنگ‌ها و درگیری‌های فزاینده در حال تغییر است و احتمال آن می‌رود که تا ختم سال و با رسیدن فصل سرما منابع کم شده و چالش‌های بیجاشدگان بیشتر گردد.
این نماینده ویژه‌ی سازمان ملل گفت ارقام روز افزون بیجاشدگان نگران کننده است و تقریباً تمام ولایات افغانستان از بیجاشدگی که در نتیجه جنگ‌ها به میان آمده است، متاثر شده‌اند.
گزارش‌گر ویژه سازمان ملل از دیدار خود با بیجاشدگان داخلی گفت: «تعداد زیادی از این افراد چندین بار بیجا شده بودند. اولویت‌های این‌ها شامل خانه‌های مناسب، تسهیلات تعلیمی برای اطفال، دسترسی به خدمات صحی به‌شمول خدمات صحی به زنان حامله، آب و حفظ الصحه و دسترسی به معیشت بودند.»
او گفت بیشر این بیجاشدگان وظیفه، عواید و یا مهارت‌های لازم برای دریافت وظیفه را ندارند و نیز منبع عایداتی خویش را که در محل اصلی از طریق زراعت و مالداری به‌دست می‌آوردند، از داده‌اند. او گفت: «این که ماه‌های سرد زمستان نزدیک می‌شود، لازمی است که تدابیر آمادگی زمستانی برای افرادی که بیشتر آسیب‌پذیر اند، به‌شمول آن‌هایی که سرپناه کافی ندارند، مصونیت تضمین گردد و خانه، ابرازهای گرم‌کننده و مواد غذایی برای شان ارایه گردد.»
نسل گُم شده
گزارش‌گر ویژه سازمان ملل گفت ۵۶ درصد بیجاشدگان را اطفال تشکیل می‌دهند که دسترسی به تعلیم و تربیه ندارند و ممکن مجبور به کار باشند تا با خانواده‌های شان کمک مالی کنند.
او گفت این بیجاشدگان با مشکل نبود اسناد هویت روبرو اند و شاید این مشکل باعث شود تا اطفال بیجاشدگان از تعلیم باز بمانند. عدم دسترسی آنان به تعلیم این خطر را به‌وجود می‌آورد که در آینده با یک نسل گُم شده‌یی روبرو باشیم که از تعلیم باز مانده باشند.
چالوکا بیانی در بخشی از صحبت‌های خود گفت بیجاشدگان داخلی به‌صورت دوامدار و تکراری از چالش‌های نداشتن اسناد ملکی شکایت داشتند و به‌صورت ویژه از عدم دسترسی به تذکره؛ سندی که برای دسترسی به خدمات تعلیمات اطفال و دسترسی به عدالت قانونی و همچنان خریداری زمین و ملکیت لازم می‌باشد.
او گفت: «قوانین فعلی افرادی که تذکره خود را از دست داده‌اند، را مجبور می‌سازد برای به‌دست آوردن اسناد معتبر خویش و تکمیل روند اداری به محل اصلی بروند. در بیشتر موارد بیجاشدگان داخلی نمی‌توانند به محل اصلی شان به‌صورت مصون بروند و چنین امر مصونیت آنان را در خطر می‌اندازد.»
وی از حکومت ملی و ادارات ولایتی خواست تا با درک چالش‌های امنیتی و لوژستیکی که بیجاشدگان با آن روبرو اند، تدابیر لازم را برای اخذ تذکره انجام بدهند تا اخذ تذکره در محلی که بیجا شده‌اند، بدون موانع اداری برای بیجاشدگان صادر گردد.
او گفت: «به اساس حقوق ابتدایی دسترسی به تعلیم و تربیه، پالیسی بیجاشدگان هیچ طفل بیجا شده نباید به دلیل نداشتن تذکره و سوابق تحصیلی از دسترسی به آموزش محروم شود.»
گزارش‌گر ویژه‌ی سازمان ملل در امور حقوق بشری بیجاشدگان همچنان گفت در مورد وضعیت بیجاشدگانی که به‌صورت بسیار جدی آسیب‌پذیر اند، به‌شمول افرادی که دارای معلولیت، افراد مسن و آن‌هایی که ممکن زخمی شده باشند، مریض اند و یا مشکل روانی دارند نگران است.
او گفت: «خدمات ویژه و حمایه روانی-اجتماعی فعلی کافی نمی‌باشد و در بعضی موارد هیچ وجود ندارد و باید افزایش داده شود. بعضی از چالش‌ها نیاز به راه‌حل‌های ابتکارانه دارد و باید در پاسخ‌دهی شامل گردد، مانند دسترسی ناکافی به خدمات صحی و عدم وجود ساختمان کلینیک‌های صحی در بعضی موقعیت‌هایی که در آن نفوس کم باشد.»
« پالیسی ملی بیجاشدگان تطبیق نشده است»
چالوکا بیانی با انتقاد از تطبیق نشدن پالیسی ملی بیجاشدگان از سوی حکومت گفت این پالیسی باید مورد تطبیق قرار گیرد.
آقای بیانی که در نخستین سفرش به افغانستان در سال ۲۰۱۲ در تهیه پالیسی ملی بیجاشدگان حکومت افغانستان را کمک کرده است، گفت این سند مهم تعهد مبنی بر حمایت از حقوق بیجاشدگان با در نظرداشت معیارهای بین‌المللی برای نهادها، تهیه بودجه و تعهدات سیاسی می‌باشد که آینده بیجاشدگان را تضمین نموده و راه‌حل‌های پایدار در آن پیشبینی شده است.
او گفت: «برای کشوری که حوادث طبیعی و جنگ را تجربه می‌کند، پالیسی ملی بیجاشدگان یک قدم بسیار مثبت دانسته می‌شود. در دیدار فعلی از افغانستان یکی از اهداف من ارزیابی روند تطبیق این پالیسی می‌باشد که چه تاثیراتی را بالای زندگی مردم بیجاشده شده داشته است.»
آقای بیانی افزود که بررسی‌ها نشان می‌دهد که بعضی پیشرفت‌های مثبت را می‌توان در این راستا به‌شمول تهیه پلان‌های کاری ولایتی در ولایات انتخاب شده و تطبیق آن دید اما این حال کارهای خیلی بیشتر باید انجام شود تا این پالیسی تطبیق شده و شکل عملی به‌خود بگیرد. به گفته‌ی او: «حکومت باید ملکیت تطبیق پالیسی را بدون گرفته و استفاده درست از تمام اجزای کلیدی از این پالیسی را نماید. خوبی‌های این پالیسی این است که نقش‌هایی را واضح ساخته و برای تمام فعالیت رهنمود آن ابزار رهنمودی می‌باشد. چالش عمده این است که پالیسی مذکور مورد تطبیق قرار گیرد.»
چالوکا بیانی همچنان گفت توجه جامعه جهانی به افغانستان در راستای بحران بیجاشدگی در این زمان حیاتی بوده و کمک‌های بشری و توسعه‌یی نیاز مبرم به حساب می‌رود.
او از جامعه تمویل کننده این نهاد خواست تا به کمک بزرگ مالی که در هفتم سپتامبر فراخوان ۱۵۰ میلیون دالری برای سال ۲۰۱۶ و همچنان برنامه پاسخ‌دهی بشری برای سال ۲۰۱۷ اعلام شده است، پاسخ مثبت بدهند.
سازمان ملل متحد درحالی از افزایش و وضعیت بیجاشدگان داخلی در افغانستان ابراز نگرانی می‌کند که براساس آمارهای وزارت مهاجرین در پانزده سال گذشته ۱.۱ میلیون افغان بیجا شده‌اند.
در حال حاضر جنگ در چندین ولایت کشور جریان دارد و هزاران خانواده از خانه‌های شان فرار کرده و به ولایات دیگر و یا به حاشیه شهرها بیجا شده‌اند. براساس آمارها، تنها ۲۲ هزار خانواده از شهر قندوز در ماه جاری بیجا شده که از این‌میان ۸ هزار خانواده‌ی آن به ولایت‌های اطراف قندوز و کابل رفته‌اند.
از سوی هم عودت مهاجران افغان از کشورهای ایران و پاکستان در این روزها فشارها را بر افغانستان بیشتر کرده است.
پس از تنش نیروهای مرزی افغانستان و پاکستان در مرز تورخم، پاکستان در چند ماه گذشته فشار بر مهاجران افغان را بیشتر کرده است و به گفته‌ی وزیر مهاجرین روزانه بین ۶۰۰۰ تا ۸۰۰۰ هزار مهاجر افغان را اخراج می‌کند.
نوشته سازمان ملل: ده ماه جنگ ۲۳۲ هزار نفر را در افغانستان آواره کرده است اولین بار در روزنامه اطلاعات روز پدیدار شد.